Endoprotezoplastyka stawu biodrowego jest jednym z najczęściej wykonywanych obecnie zabiegów ortopedycznych na świecie. Prawidłowo wykonana jest zabiegiem pozwalającym pacjentowi na pełną aktywność fizyczną, uprawianie wielu dyscyplin sportowych oraz powrót do wykonywania dotychczasowej pracy.
W okresie przedoperacyjnym zaleca się pacjentom uprawianie ćwiczeń usprawniających, które pomogą przyspieszyć powrót do stanu funkcjonalnego pacjenta przed zabiegiem. Wskazana jest także nauka chodzenia o kulach. Należy przeprowadzić wstępna diagnostykę ogólną w poradni lekarza pierwszego kontaktu który wystawi odpowiednie zaświadczenie o stanie zdrowia lub w razie wątpliwości skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty. Pacjent powinien zaprzestać przyjmowania na tydzień przed operacją preparatów rozrzedzających krew. W razie istotnych schorzeń kardiologicznych decyzja ta powinna być poprzedzona wizytą u specjalisty. Schorzenia takie jak infekcje dróg oddechowych, infekcje skórne, próchnica zębów, stany zapalne przyzębia czy istotne problemy naczyniowe w obrębie kończyn dolnych są przeciwskazaniem do wykonania zabiegu. Należy do nich także niewyrównana cukrzyca. Wówczas należy zabieg odroczyć i odpowiednio przygotować pacjenta. Ostateczną decyzję o kwalifikacji do zabiegu endoprotezoplastyki podejmuje lekarz.
Zabieg operacyjny
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego to zabieg rekonstrukcyjny polegający na usunięciu chorych struktur stawu i zastąpieniu ich sztucznym implantem. W zależności od sposobu mocowania w kości wyróżniamy protezy bezcementowe i cementowane. Endoprotezy bezcementowe stosowane są znacznie częściej i dedykowane osobom młodszym z dobrą jakością tkanki kostnej. Ich powierzchnia pokryta jest specjalnym materiałem ułatwiającym integrację implantu z kością. Implanty mocowane za pomocą cementu są stosowane coraz rzadziej i przeznaczone osobom, u których jakość kości nie pozwala na implantację bezcementową. Implant taki zbudowany jest ze stopów metali i składa się z części panewkowej oraz udowej. Część panewkową stanowi metalowa panewka pokryta substancją ułatwiającą osteointegrację uzupełniona wkładką, która w zależności od sposobu artykulacji może być zbudowana z polietylenu lub ceramiki. Część udową stanowi metalowy trzpień również napylony substancją przyspieszającą integrację, na którym osadza się głowę zbudowaną najczęściej ze stopów metali lub ceramiki. Rozmiary poszczególnych elementów endoprotezy są dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta. Zabieg wykonywany jest z dostępu operacyjnego miniinwazyjnego, oszczędzającego, który umożliwia szybki powrót pacjenta do codziennej aktywności. Czas trwania zabiegu to ok. 1-1,5 godziny i jest z reguły wykonywany w tzw. znieczuleniu dolędźwiowym.
Rehabilitacja pozabiegowa
Postępowanie usprawniające po implantacji endoprotezy biodra uzależnione jest od wielu czynników zależnych zarówno od pacjenta jak i lekarza wykonującego zabieg operacyjny. Do tych zależnych od pacjenta zaliczamy takie czynniki jak dotychczasowa aktywność fizyczna, schorzenia towarzyszące, wiek pacjenta czy wreszcie stan funkcjonalny pozostałych stawów kończyn dolnych. Spośród czynników zależnych od operującego ortopedy wymienić należy dostęp operacyjny, przestrzenne osadzenie poszczególnych elementów endoprotezy, stopień stabilności ich osadzenia a także typ użytego implantu. W pierwszej dobie dominuje postepowanie wewnątrzłóżkowe polegające głównie na napinaniu mięśni i ćwiczeniach oddechowych. W dobie po zabiegu pacjenta pionizuje się i w zależności od wskazówek operatora zaleca się pełne lub częściowe obciążanie operowanej kończyny. Do pomocy przy poruszaniu w zależności od stanu funkcjonalnego pacjenta wykorzystuje się balkonik lub kule łokciowe. Decyzję o odstawieniu kul podejmuje lekarz na podstawie oceny wydolności mięśni stabilizujących obręcz miedniczną. Zalecenia odnośnie zakresu wykonywanych ruchów w operowanym stawie jak i możliwości funkcjonalnych pacjenta a także ograniczeń w tym zakresie, w okresie pooperacyjnym również formułuje lekarz. Pobyt pacjenta w szpitalu trwa ok. 5-7 dni.