Piąta kość śródstopia stanowi jeden z elementów promienia zewnętrznego stopy, zlokalizowana jest między kością sześcienną a palcem piątym. Jej złamania należą do najczęstszych złamań w obrębie śródstopia. Morfologia złamania i jego umiejscowienie zależne są od mechanizmu w jakim dochodzi do urazu.
Przyczyny
Złamania V kości śródstopia mogą być wynikiem zarówno urazu pośredniego jak i bezpośredniego. Złamanie awulsyjne podstawy V kości śródstopia w miejscu przyczepu mięśnia strzałkowego krótkiego jest najczęstszym typem złamania w tej okolicy i dochodzi do niego z reguły podczas uprawiania dyscyplin sportowych. Złamanie typu Jonesa zlokalizowane bardziej obwodowo na granicy nasady i przynasady kości, to złamanie powstające w mechanizmie przywiedzenia i supinacji stopy i może powstać wskutek „złego przystąpienia”. Ze względu na swą lokalizację czasem występują tu zaburzenia zrostu. Trzeci charakterystyczny typ złamania w tej okolicy to złamanie zmęczeniowe, lokalizujące się w obrębie bliższej części trzonu kości śródstopia. Powstaje ono najczęściej u sportowców jako skutek nakładających się mikrourazów tej okolicy i obarczone jest dużym ryzykiem braku zrostu.
Objawy
Podstawowym objawem jest ostry ból jako następstwo urazu. Następnie pojawia się obrzęk tej okolicy i nierzadko krwiak lokalizujący się wzdłuż brzegu zewnętrznego stopy. Obciążanie stopy staje się utrudnione. W przypadku złamań zmęczeniowych pacjenci zgłaszają się często z powodu objawów zwiastunowych zanim dojdzie do złamania. Wówczas objawy są mniej nasilone ale trwają zwykle od kilku tygodni. Pacjent nie kojarzy wówczas bólu z urazem.
Rozpoznanie
Wywiad oraz badanie fizykalne poparte zdjęciem RTG wykonanym w trzech projekcjach są wystarczające do postawienia prawidłowej diagnozy.
Leczenie
Sposób leczenia uzależniony jest od lokalizacji złamania, stopnia przemieszczenia odłamów i oczekiwań pacjenta. Z reguły wystarczające jest unieruchomienie stopy w ortezie z zaleceniem częściowego odciążenia. Takie postępowanie wdrażamy w przypadku zdecydowanej większości złamań awulsyjnych, części złamań typu Jonesa i niektórych złamań zmęczeniowych. Leczenie operacyjne jest konieczne w niektórych przypadkach złamań typu Jonesa i większości złamań zmęczeniowych. Polega ono na wewnątrzszpikowym zespoleniu kości śrubą kompresyjną czasami przy użyciu przeszczepów kostnych w celu przyspieszenia procesu zrostu.
