Ścięgno Achillesa, nazywane także piętowym, jest największym ścięgnem w organizmie człowieka. Łączy ono mięsień brzuchaty łydki i mięsień płaszczkowaty z kości piętową. Poprzez w/w mięśnie umożliwia zgięcie podeszwowe stopy dociskając ją do podłoża a w czasie ruchów lokomocyjnych odrywa piętę od podłoża i ustawia stopę na palcach.
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną uszkodzenia ścięgna Achillesa są urazy sportowe. Do najbardziej obciążonych dyscyplin należą te w których często dochodzi do wyskoków, nagłych przyspieszeń, czy zmian kierunku ruchu. Uraz może dotyczyć także osób prowadzących stacjonarny tryb życia. U osób tych stale powtarzające się mikrourazy, sumując się mogą doprowadzić uszkodzenia.
Objawy
Podstawowym objawem występującym w trakcie urazu jest ból często odczuwany przez pacjenta jakby został on kopnięty w okolicę Achillesa. Pacjent zgłasza niemożność wspięcia na palce. Fizykalnie występuje obrzęk tej okolicy z zatarciem zarysów ścięgna i bolesność uciskowa. Charakterystyczny jest dodatni tzw. objaw Thompsona, oceniający ciągłość ścięgna, polegający na deficycie zgięcia podeszwowego stopy podczas ucisku ręką na mięsień brzuchaty łydki.
Diagnostyka
Podstawowe znaczenie ma prawidłowo zebrany wywiad i kompleksowe badanie ortopedyczne. Z badań dodatkowych wykonuje się czasem badanie USG, które ułatwia określenie poziomu uszkodzenia.
Leczenie
Leczenie zachowawcze znajduje zastosowanie jedynie u pacjentów, u których istnieją przeciwskazania do leczenia operacyjnego.
Postępowaniem z wyboru w przypadku uszkodzenia ścięgna Achillesa jest leczenie operacyjne. W większości przypadków rekonstrukcję można przeprowadzić techniką miniinwazyjną, polegającą na przezskórnym zeszyciu uszkodzonego Achillesa. Metoda ta umożliwia szybszy powrót do pełnej sprawności pacjenta, gdyż wobec mniejszej ingerencji w tkanki, sprzyja gojeniu a tym samym pozwala na skrócenie czasu unieruchomienia oraz szybszą rehabilitację. Metody leczenia „na otwarto” rezerwuje się dla uszkodzeń położonych bardziej dystalnie tj. przy przyczepie ścięgna do guza piętowego. Wówczas zastosowanie znajdują dedykowane kotwice kostne. W uszkodzeniach zastarzałych, w których powyższe metody byłyby nieskuteczne, stosuje się metody rekonstrukcyjne polegające na użyciu przeszczepu z tkanek własnych pacjenta, najczęściej ścięgien mięśni kulszowo-goleniowych lub elementów powięzi. Po zabiegu operacyjnym kończynę unieruchamia się w gipsie podudziowym lub ortezie w pozycji zgięcia podeszwowego stopy celem zmniejszenia napięcia w miejscu uszkodzenia. Czas unieruchomienia nie przekracza pięciu tygodni. Nieodłącznym elementem leczenia jest prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja. Powrót do sprawności sprzed urazu zajmuje pacjentom średnio około pół roku.