Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego (ACL)

Przyczyny i objawy

Najczęstszą przyczyną jego uszkodzenia jest zwykle uraz podczas uprawiania sportu. Objawia się to z reguły silnym bólem, który dość szybko ustępuję. Niejednokrotnie pacjent słyszy wyraźny „trzask” podczas urazu. W kolejnym okresie może pojawić się krwiak wewnątrzstawowy, co może wyglądać na opuchliznę. Pacjent może już w tym okresie zgłaszać niestabilność stawu, którą definiuje jako „uciekanie” stawu.

Diagnostyka

Prawidłowe rozpoznanie umożliwia lekarzowi szczegółowo zebrany wywiad, badanie kliniczne oparte na testach niestabilności ( test Lachmana, test „szuflady przedniej”, tzw. Pivot Shift test) oraz diagnostyka obrazowa, której podstawą jest rezonans magnetyczny (MRI). 

Leczenie

W rzadkich, ściśle określonych przypadkach wystarczające może okazać się leczenie zachowawcze, polegające na krótkotrwałym unieruchomieniu kończyny po urazie i rehabilitacji. Jednak metodą z wyboru leczenia uszkodzeń ACL, zwłaszcza jeśli pacjent zgłasza niestabilność utrudniającą codzienne funkcjonowanie lub powrót do wcześniej uprawianego sportu, jest leczenie operacyjne. Leczenie to polega na artroskopowej rekonstrukcji więzadła przy użyciu tkanek własnych pacjenta, najczęściej zastosowanie znajdują ścięgna z grupy mięśni kulszowo-goleniowych. Rzadko stosuje się sztuczny implant. W przypadkach pourazowych uszkodzeń przeszczepu po wykonanej rekonstrukcji można wykonać powtórną rekonstrukcję. Stosuje się wówczas ścięgna pobrane z drugiej kończyny lub z więzadła rzepki.

We wczesnym okresie po urazie w pewnych przypadkach można wykonać tzw. rekonstrukcję pierwotną, polegającą na wewnątrzstawowym przytwierdzeniu uszkodzonego przyczepu udowego więzadła do kości udowej, bez konieczności pobierania tkanek do przygotowania przeszczepu. Celem w/w zabiegów jest przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych w stawie oraz jego wydolności funkcjonalnej. U osób starszych, mało aktywnych wskazania do rekonstrukcji są określane indywidualnie. W tej grupie osób  często stosuje się postępowanie nieoperacyjne.

Nieodłącznym elementem procesu leczniczego jest prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty lub  samodzielnie wg określonego przez lekarza protokołu rehabilitacyjnego. Czas powrotu do pełnej sprawności stawu jest trudny do określenia i zależny od wielu czynników. Z reguły jest to okres od 8 do 12 miesięcy od zabiegu operacyjnego.