Protokół rehabilitacji

Rehabilitacja stawu kolanowego po usunięciu łąkotki (meniscektomii)

Zalecenia przedoperacyjne

Rehabilitacja przedoperacyjna pacjenta u którego planuje się zabieg meniscektomii jest niemal tak istotna jak usprawnianie po zabiegu. W okresie przedoperacyjnym, o ile to możliwe, zaleca się pacjentom uprawianie ćwiczeń usprawniających, które pomogą przyspieszyć powrót do stanu funkcjonalnego sprzed zabiegu. Ćwiczenia ukierunkowuje się na wzmacnianie poszczególnych grup mięśniowych kończyn dolnych. Wskazana jest także nauka chodzenia o kulach. Jeśli to możliwe, należy skupić się na uzyskaniu pełnego symetrycznego zakresu ruchomości stawu zwłaszcza w zakresie wyprostu oraz utrzymania maksymalnej możliwej siły mięśniowej. Duże znaczenie mają ćwiczenia propriocepcji.

Zalecenia pooperacyjne

Przebieg rehabilitacji po meniscektomii jest dostosowany do zakresu przeprowadzonego zabiegu oraz do indywidualnych możliwości i potrzeb pacjenta. Główne cele rehabilitacji po artroskopowym usunięciu łąkotki to przede wszystkim utrzymanie pełnego zakresu ruchomości stawu kolanowego, odbudowa siły mięśniowej i przywrócenie czucia głębokiego (propriocepcji) w obrębie operowanej kończyny. Lekarz operator w uzasadnionych przypadkach może zalecić pacjentowi określone odstępstwa od poniższego schematu, który ma jedynie charakter poglądowy.

Faza I (1-2 tydzień) - wczesny okres pooperacyjny

We wczesnym okresie pooperacyjnym postępujemy zgodnie z zasadą PRICE (P-Protection/Odciążenie, R-Rest/Odpoczynek, I-Ice/Lód, C-Compression/Ucisk, E-Elevation/Uniesienie).

• chodzenie o kulach z przejściem do pełnego obciążania w zależności od poziomu dolegliwości;
• po każdych ćwiczeniach schładzanie stawu lodem;
• ćwiczenia na szynie ciągłego ruchu biernego (CPM) ze stopniowym zwiększaniem zakresu ruchu zarówno w zakresie wyprostu jak i zgięcia - do zakresu 0–90°;
• napięcia izometryczne przedniej i tylnej strony uda oraz mięśni pośladkowych i brzuchatego łydki;
• w razie potrzeby elewacja kończyny w pozycji zgięciowej stawu biodrowego i kolanowego;
• mobilizacja rzepki, czyli wyko­ny­wa­nie ruchów śli­zgowych rzepką we wszyst­kich kie­run­kach i płasz­czy­znach w moż­li­wie mak­sy­mal­nym zakre­sie ruchu, wykonujemy kil­ku­krot­nie w ciągu dnia zawsze przed ćwi­cze­niami zakresu ruchu;
• orteza ustawiona w zakresie 0–90°, zdejmowana na noc;
• praca nad poprawą propriorecepcji.

Faza II (3-6 tydzień) - okres powrotu funkcji 

• kontynuacja ćwiczeń z pierwszej fazy ze stopniowo zwiększanym obciążeniem;
• szyna ciągłego ruchu biernego (CPM) - do zakresu 0–120°;
• rower treningowy z obciążeniem;
• stanie jednonóż na niestabilnym podłożu;
• przysiady;
• kontynuacja ćwiczeń propriocepcji (poduszka sensomotoryczna, chodzenie na miękkim podłożu, ćwiczenia na batucie).

Faza III (7-12 tydzień) - okres powrotu do pełnej aktywności

• intensyfikacja ćwiczeń z poprzedniego okresu;
• ćwiczenia na suwnicy;
• trucht na bieżni;
• stopniowy powrót do sportu.

Systematyczność w wykonywaniu określonych ćwiczeń pozwoli pacjentowi w stosunkowo krótkim okresie czasu odzyskać sprawność. W większości przypadków powrót do pełnej aktywności zajmuje 5-6 tygodni. Trening siłowy i wytrzymałościowy można wdrożyć po ok. 8-10 tygodniu, natomiast powrót do pełnej aktywności sportowej możliwy jest w okresie ok. 12-14 tygodni od zabiegu meniscektomii. Możliwość powrotu do uprawiania poszczególnych dyscyplin sportowych powinna być każdorazowo poprzedzona pełną oceną biomechaniczną operowanej kończyny.