Protokół rehabilitacji po uszkodzeniu / rekonstrukcji ścięgna Achillesa
Protokół rehabilitacji po uszkodzeniu / rekonstrukcji ścięgna Achillesa
Przebieg rehabilitacji po rekonstrukcji uszkodzonego ścięgna Achillesa jest dostosowany do zakresu przeprowadzonego zabiegu oraz indywidualnych możliwości i potrzeb pacjenta. Główne cele rehabilitacji w tym przypadku to przede wszystkim utrzymanie pełnego zakresu ruchomości stawu skokowego, odbudowa siły mięśniowej i przywrócenie czucia głębokiego (propriocepcji) w obrębie operowanej kończyny. Lekarz operator w uzasadnionych przypadkach może zalecić pacjentowi określone odstępstwa od poniższego schematu, który ma jedynie charakter poglądowy.
Faza I (0-2 tydzień) – wczesny okres pooperacyjny
We wczesnym okresie pooperacyjnym postępujemy zgodnie z zasadą PRICE (P-Protection/Odciążenie, R-Rest/Odpoczynek, I-Ice/Lód, C-Compression/Ucisk, E-Elevation/Uniesienie).
unieruchomienie kończyny w ustawieniu zgięcia podeszwowego stopy celem protekcji gojącego się ścięgna (orteza typu Achilles Walker lub gips podudziowy) przez 24 h/dobę;
chodzenie o kulach z pełnym odciążeniem;
ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości stawu kolanowego i biodrowego oraz wzmacniające siłę mięśniową w/w stawów (np. leżąc na plecach unoszenie wyprostowanej kończyny ze zginaniem stawu kolanowego w fazie uniesienia, leżąc na boku unoszenie/odwodzenie operowanej kończyny w stawie biodrowym);
ćwiczenia izometryczne mięśnia brzuchatego łydki;
w razie możliwości elektrostymulacja celem zapobiegnięcia zanikom mięśniowym.
Faza II (3-8 tydzień) – okres uzyskania zrostu
u pacjenta zaopatrzonego gipsem podudziowym zmiana gipsu na ortezę;
kontynuacja ćwiczeń z wcześniejszej fazy;
częściowe obciążanie operowanej kończyny z użyciem podkładki pod piętę (wysokość podkładki od 2 cm w 3 i 4 tygodniu do 1 cm w 5 i 6 tygodniu);
czynne zginanie podeszwowe stopy w pełnym zakresie ruchu;
czynne zginanie grzbietowe stopy do momentu uczucia dyskomfortu;
jazda na rowerze stacjonarnym;
masaż okolicy stawu skokowego i stopy w celu ograniczenia obrzęku;
mobilizacja blizny;
ortezę odstawiamy ok. 8 tygodnia.
Faza III (9-12 tydzień) – okres powrotu funkcji
kontynuacja ćwiczeń z wcześniejszej fazy;
ćwiczenia na bieżni z pełnym obciążaniem kończyny;
wspięcia na palce początkowo obunóż następnie jednonóż;
ćwiczenia oporowe operowanej kończyny, np. gumy treningowe;
jazda na rowerze w terenie;
ćwiczenia w wodzie;
ćwiczenia nad poprawą propriocepcji.
Faza IV (13-14 tydzień) – okres powrotu do pełnej aktywności
kontynuacja ćwiczeń z wcześniejszej fazy ze zwiększonym natężeniem;
skoki na skakance, przysiady, podskoki obunóż i jednonóż;
trening ukierunkowany na konkretną dyscyplinę sportową.
Systematyczność w wykonywaniu określonych ćwiczeń pozwoli pacjentowi odzyskać pełną sprawność. Czas powrotu do codziennej aktywności wynosi ok. 12-14 tygodni. Trening siłowy i wytrzymałościowy można wdrożyć w 4 - 5 miesiącu, natomiast powrót do pełnej aktywności sportowej w zależności od zastosowanej metody leczenia, możliwy jest zwykle w okresie ok. 6 do 8 miesięcy od zabiegu operacyjnego. Możliwość powrotu do uprawiania poszczególnych dyscyplin sportowych powinna być każdorazowo poprzedzona pełną oceną biomechaniczną operowanej kończyny.